पिछला 11 सालमे भारत अपन युवा सभकेँ सशक्त बनाबय पर ध्यान केंद्रित कएलक अछि। बेहतर शिक्षा आ कौशलसँ ल’ क’ नौकरी आ व्यावसायिक सहायता तक, कतेको कदम उठाओल गेल अछि। सरकार पहिलेसँ बेसी कॉलेज बनेलक अछि, कौशल योजनासभक तहत करोड़ो लोककेँ प्रशिक्षण देल गेल अछि आ स्टार्टअप केर बढ़यमे मदद कयलक अछि। एहि प्रयास सभसँ भारत अपन युवा आबादीकेँ प्रेरक शक्तिमे बदलि रहल अछि।
पिछला 11 सालमे भारत सरकार युवा सभकेँ सशक्त बनाबय लेल पूरा लगनसँ काज कएलक अछि। बेहतर शिक्षा आ कौशलसँ ल’ क’ नौकरी आ व्यावसायिक सहायता तक, कतेको कदम उठाओल गेल अछि। सरकार पहिलके सं बेसी कॉलेज बनाओल अछि, कौशल योजनासभक तहत करोड़ो लोकक प्रशिक्षण देल गेल अछि आ स्टार्टअप के बढ़िया बनय में मदद क’ रहल अछि। रोजगार मेला, खेलो इंडिया आ अग्निपथ जेकाँ कार्यक्रम युवा सभकेँ नव अवसर देलक अछि। सरकार एकर उपयोग देशक विकासमे तीव्रता आनय आ दीर्घकालिक रणनीतिक वृद्धि प्राप्त करबाक लेल एकटा महत्वपूर्ण अवसरक रूपमे देखैत अछि। एकर उद्देश्य युवा सभकेँ आगू बढ़नाय, अपन लक्ष्यकेँ प्राप्त करनाय आ भारतकेँ भविष्य दिसि लऽ जयबामे मददि करब अछि।
किछु एहि तरहक प्रयास सभसँ भारत अपन युवा आबादीकेँ एकटा मजबूत आ विकसित राष्ट्रक लेल प्रेरक शक्तिमे बदलि रहल अछि। सरकार इ सुनिश्चित कऽ रहल अछि जे युवा सभकेँ गुणवत्तापूर्ण शिक्षा, आधुनिक कौशल, नीक नौकरी आ सफल उद्यमी बनयबाक लेल सहायता भेटय।
उच्च शिक्षा संस्था : एआईएसएचई पोर्टल केर अनुसार उच्च शिक्षा संस्थान (एचईआई) केर संख्यामे उल्लेखनीय 13.8% केर वृद्धि देखल गेल अछि, जे 2014-15 मे 51,534 सँ बढिकय मई 2025 धरि 70,683 भ’ गेल अछि।
विश्वविद्यालय केर वृद्धि : विश्वविद्यालयक संख्या 2014-15 मे 760 सँ बढिकय मई 2025 धरि 1,334 भ’ गेल, जे विश्व स्तरक संस्थानक प्रति भारतक प्रतिबद्धता केँ दर्शाबैत अछि।
कॉलेजक वृद्धि : उच्च शिक्षा केर बढ़ैत मांगकेँ पूरा करैत कॉलेजक संख्या 2014-15 मे 38,498 सँ बढिकय मई 2025 धरि 51,959 भ’ गेल अछि।
IIT केर वृद्धि : 2014 मे, 16 भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान (IIT) छल। बादक वर्ष सभमे 7 नवका आईआईटीक जुड़नाइसँ, मई 2025 धरि कुल संख्या 23 भ’ गेल अछि।
मुद्रा योजना : 8 अप्रैल 2015 केँ शुरू भेल प्रधानमंत्री मुद्रा योजना (पीएमएमवाई) लाखों छोट उद्यमीके आसान ऋण प्रदान करैत अछि। 23 जुलाई, 2024 केँ इच्छुक उद्यमी सभकेँ आओर अधिक सहयोग देबाक लेल ऋण सीमा 10 लाख रुपैयासँ बढ़ा क’ 20 लाख रुपैया कयल गेल।
IIM: 2014 म’ 13 भारतीय प्रबंधन संस्थान (IIM) छल। मई 2025 धरि, ई संख्या बढ़ि क’ 21 भ’ गेल अछि।
पीएम कौशल विकास योजना (PMKVY) : 2015 सँ 1.63 करोड़ सँ अधिक युवाकेँ विभिन्न कौशल क्षेत्रमे प्रशिक्षित कयल गेल।
चिकित्सा शिक्षाक बढ़ावा : 2014 सँ एम्स संस्थानक संख्या 7 सँ बढ़ि क’ 23 भ’ गेल अछि, जे प्रभावी रूपसँ तीन गुना भ’ गेल अछि। एकर अतिरिक्त, मेडिकल कॉलेजक संख्या 387 सँ बढ़ि क’ 2,045 भ’ गेल अछि, जे 2024 धरि 1.9 लाख सँ अधिक मेडिकल सीट प्रदान करैत अछि।
स्टार्टअप इंडिया कार्यक्रम : स्टार्टअप इंडिया पहल देशमे एकटा जीवंत उद्यमशीलता पारिस्थितिकी तंत्र केर आकार देबामे’ महत्वपूर्ण भूमिका निभौलक अछि। 2016 मे लांच कएल गेल ई कार्यक्रम 1.6 लाखसँ अधिक मान्यता प्राप्त स्टार्टअप केर समर्थन कएलक अछि, जाहिसँ 17.6 लाखसँ अधिक नौकरी उत्पन्न भेल अछि।
खेलो इंडिया अभियान : सरकार देश भरिमे खेल केर प्रोत्साहन आ युवा प्रतिभाकेँ समर्थन करबा लेल पैघ कदम उठौलक अछि। जमीनी स्तर केर प्रतिभाकेँ निखारबाक लेल 1,048 केन्द्र खोलल गेल अछि। खेलो इंडिया केर अंतर्गत 3,000 एथलीट सभकेँ प्रति वर्ष 6.28 लाख टाकाक वित्तीय सहायता देल गेल अछि।