जनसरोकार

सभ गामकेँ प्रकाशित करबाक लेल लागत 11 लाख सौर-स्ट्रीट लाइट

पटना समदिया
*

बिहारमे मुख्यमंत्री ग्रामीण सौर स्ट्रीट लाइट योजनाक मसौदा तैयार कयल गेल अछि। एहि योजनाक नींव ई अछि जे सौर ऊर्जा नवीकरणीय, असीमित आ वास्तविक ऊर्जा अछि जे हमरा सभकेँ आजीवन उपलब्ध रहत। ई योजना १५ सितंबर, २०२२ सँ लागू अछि आ सात संकल्प-२क अन्तर्गत ‘स्वच्छ गाम – समृद्ध गाम’क दृष्टिकोण पर आधारित अछि।

मुख्यमंत्री ग्रामीण सौर पथ प्रकाश योजना सात निश्चय योजना-२क चारिम आयाम अछि। एहि योजनाक अन्तर्गत बिहारक सभ ग्राम पंचायतक प्रत्येक वार्डमे चरणबद्ध तरीकासँ सार्वजनिक उपयोगक लेल सौर स्ट्रीट लाइटक स्थापना तेजीसँ कयल जा रहल अछि। एहि योजनाक कार्यान्वयन पंचायती राज विभागक अधीन कयल जा रहल अछि। मुख्यमंत्री ग्रामीण सौर स्ट्रीट लाइट योजनाक माध्यमसँ राज्यक सभ पंचायतक प्रत्येक वार्डमे औसतन १०टा सौर स्ट्रीट लाइट लगाओल जा रहल अछि। प्रत्येक वार्डमे १०टा सौर स्ट्रीट लाइटक अतिरिक्त प्रत्येक पंचायतमे १० अतिरिक्त सौर बत्तीक व्यवस्था कयल गेल अछि, जकर उपयोग ओहि पंचायतक पैघ वार्ड आ अन्य सार्वजनिक स्थान जेना स्कूल, स्वास्थ्य केन्द्र, पंचायत सरकारी भवन आदिक लेल कयल जा सकैत अछि।

राज सरकारक कहब अछि जे सौर स्ट्रीट लाइट गामकेँ रोशन राखत, जाहिसँ हर गली आ चौराहा राति भरि चमकैत रहत। गामक कतेको वार्डमे सौर स्ट्रीट लाइटक काज पूरा भऽ चुकल अछि आ सभ वार्डमे अगिला सालक अन्त धरि काज पूरा भऽ जायत। प्रत्येक वार्डमे सौर स्ट्रीट लाइट कतऽ लगाओल जायत ई निर्धारित करबाक लेल वार्ड कार्यान्वयन आ प्रबंधन समितिक समक्ष सौर स्ट्रीट लाइट लगयबाक लेल एकटा सर्वेक्षण सूची प्रस्तुत कयल जाइत अछि, जकर आधार पर समिति स्थापना स्थानकेँ मंजूरी दैत अछि।

मुख्यमंत्रीक ग्रामीण सौर स्ट्रीट लाइट योजना बिहार नवीकरणीय ऊर्जा विकास अभिकरण (ब्रेडा) केँ पंचायती राज विभागक कार्यान्वयनक लेल तकनीकी परामर्श एजेन्सीक रूपमे नामित करैत अछि। ब्रेडाक भूमिकामे राज्यक सभ जिलाक लेल सेवा प्रदातासभक एकटा पैनलक गठनक संग सौर स्ट्रीट लाइटक मानक आ दर निर्धारित करब सम्मिलित अछि। एकर अतिरिक्त, प्रत्येक जिलाक लेल एकटा उचित तकनीकी प्रबंधन इकाई स्थापित करब, निर्माणमे प्रयुक्त सामग्रीक गुणवत्ता सुनिश्चित करब आ पंचायती राज विभाग द्वारा विकसित प्रबंधन सूचना प्रणाली (एमआईएस) मे प्रत्येक सौर स्ट्रीट लाइटक ग्लोबल पोजिशनिंग सिस्टम (जीपीएस) आधारित स्थानक जियो-टैगिंग सुनिश्चित करबाक लेल उत्तरदायी अछि। सौर स्ट्रीट लाइटमे २० वॉटक एलईडी (लाइट एमिटिंग डायोड) लाइट लगाओल जाइत अछि। सौर स्ट्रीट लाइटक स्थापना पहिनेसँ स्थापित विद्युत वितरण पोल पर लटका कऽ ५ मीटरक ऊँचाईपर कयल जाइत अछि। जँ वार्डमे कोनो सार्वजनिक स्थान पर बिजली वितरण पोल उपलब्ध नहि अछि तँ अलग पोल लगयबाक प्रावधान कयल जाइत अछि।

मुख्यमंत्री ग्रामीण सौर स्ट्रीट लाइट योजनाक अन्तर्गत सौर स्ट्रीट लाइटक स्थापना सम्बन्धित ग्राम पंचायत द्वारा कयल जाइत अछि। ई निर्धारित कयल गेल अछि जे १५म वित्त आयोग आ राज्य योजना/राज्य वित्त आयोगक सिफारिशक आधार पर प्राप्त धनक उपयोग सौर स्ट्रीट लाइटक स्थापनाक लेल कयल जायत। ग्राम पंचायतकेँ १५म वित्त आयोगक अनुदानसँ कुल लागतक ७५ प्रतिशत आ राज्य योजना/राज्य वित्त आयोगक सिफारिशक आलोकमे प्राप्त संसाधनसँ २५ प्रतिशत प्रदान करय पड़ैत अछि।

एहि योजनाक अन्तर्गत ८,०५७ पंचायतक १,०९,३३२ वार्डमे कुल १०,९३,३२० सौर स्ट्रीट लाइट लगाओल जेबाक अछि, जाहिमे औसतन १०-१० सौर स्ट्रीट लाइट लगाओल जयबाक अछि। पूरा राज्यमे एहि काजक लेल कुल १३ अभिकरणकेँ सूचीबद्ध कयल गेल अछि। वर्ष २०२५ धरि बिहारक सभ गाममे वार्ड स्तर पर सौर स्ट्रीट लाइट लगयबाक लक्ष्य अछि। वर्तमानमे मुख्यमंत्री ग्रामीण सौर पथ प्रकाश योजनाक अन्तर्गत पंचायत स्तर पर ४,६०,००० सौर लाइट लगाओल गेल अछि।

मुख्यमंत्री ग्रामीण सौर स्ट्रीट लाइट योजना बिहारक गामक लोकक लेल वरदान साबित भऽ रहल अछि। ई योजना दूरस्थ गामक गली आ चौराहाकेँ सौर बत्तीसँ रोशन कयलक अछि, जाहिसँ न केवल ग्रामीण क्षेत्रक स्वरूप बदलि गेल अछि अपितु बिजलीक सम्बन्धमे शहर आ गामक बीचक अन्तरकेँ अनुभव करयवला लोकक मानसिकता सेहो बदलि गेल अछि। एकर अतिरिक्त, एहि योजनाक कार्यान्वयनसँ ग्रामीण क्षेत्रमे दुर्घटना आ अपराधमे काफी कमी आयल अछि जे प्रकाशक कमीक कारण होइत अछि। ई रातिक अन्हारमे काज करयवला आपराधिक तत्वसभक गतिविधिपर अंकुश लगा देलक अछि। पर्याप्त प्रकाशक उपलब्धताक संग रातिमे गामक लोकक आवाजाही आसान भऽ गेल अछि। मुख्यमंत्रीक सौर स्ट्रीट लाइट योजना अपन उद्देश्यकेँ प्राप्त करबामे प्रभावी साबित भऽ रहल अछि।

Spread the love

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *